Partnership Energie voor Elkaar en Nederland Monumentenland

Sinds 1 januari 2023 werken Energie voor Elkaar en Stichting Nederland Monumentenland (NML) samen. Platform Energie voor Elkaar versnelt de energietransitie door het ontwikkelen, realiseren en exploiteren van slimme, groene warmtenetten. NML maakt zich sterk voor het behoud van Nederlandse monumenten, onder andere door ontmoetingen tussen monumenteigenaren, erfgoedprofessionals, publiek én monumenten te organiseren en te faciliteren

NML is de koepel met onder meer de Open Monumentendag, de Energiemonitor, uitgever van nieuwsbrief de Erfgoedstem en organisator van het Nationaal Monumentencongres. Directeur Harald de Boer zag de toegevoegde waarde van dit partnership meteen: “Eigenaren van monumenten willen graag verduurzamen, maar weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Laat staan dat je weet hoe kostenplaatjes eruit gaan zien. Kan je bij een woning nog een gevel isoleren, een paar zonnepanelen plaatsen of bouwkundige aanpassingen doen om kleine stapjes te zetten naar een beter energielabel, monumenten stuiten vaak op welstand. Er mag niks, het historisch karakter moet behouden blijven. Dan is een warmtenet een uitkomst. Monument-eigenaren zien de kosten van fossiele brandstoffen door de energiecrisis en de inflatie door het dak heen gaan. Hoe houd ik mijn gerestaureerde klooster, antieke loods of museum nog warm? En vooral ook: hoe krijg ik mijn exploitatie sluitend?”

Monumenten verduurzamen
Volgens Valentijn Kleijnen, CEO van Energie voor Elkaar, is monumentenzorg geen eenvoudige portefeuille voor eigenaren en gemeenten: “Vanuit onze kracht dragen we bij aan de verduurzaming ervan. Ze hebben vaak zo’n energievraag dat vanuit die aansluiting ook gemakkelijk omringende woningen, wijken, een school, sportkantine of een BSO kunnen worden verwarmd. Ze brengen het vliegwiel op gang. Je zit dan direct anders aan tafel bij de colleges van B&W. Dat we kiezen voor de lange termijn en in contact staan met de lokale samenleving is wat dit partnership onderstreept. We gooien nieuwe stenen de vijver in en dragen direct bij aan de transitie van ‘grootverbruikers’. Dat is goed voor iedereen. We verwarmen met een mix aan hernieuwbare bronnen, die de aarde niet uitputten. Fossielvrij. Dat betekent forse emissiereductie, vergroting van circulariteit en efficiency en het verkleinen van onze ecologische footprint. Dat is het verschil. Voor nu en toekomstige generaties. We zijn missie-gedreven. We willen onze aarde met elkaar beter achterlaten. Dat klinkt misschien wat idealistisch, maar ik meen het wel.”

Kennis, kunde en kapitaal
Ruim tweederde van de energievraag van monumenten is een warmtevraag. Vanuit het  platform heeft Energie voor Elkaar daarvoor alle kennis, kapitaal en mensen in huis. Vanaf de tekentafel, de engineering tot en met de aanleg, het onderhoud en alle participatie en voorlichting eromheen. Vanuit 25 warmtebedrijven in Nederland legt het warmtenetten aan. De cv-ketel en gasaansluiting zijn niet meer nodig, een warmteafleverset brengt de warmte over op binneninstallaties, zoals vloerverwarming of radiatoren. Die blijven gewoon zitten.

Valentijn Kleijnen: “Als we kunnen aansluiten blijft eigenlijk veel hetzelfde. Je betaalt een maandbedrag en wij regelen de rest. Je zou dat Warmte As A Service (WAAS) kunnen noemen. De komende tijd zullen we gebruiken om te kijken waar monumenten langs bestaande tracés liggen, brengen we met warmtekaarten in beeld waar monumenten een katalysator voor nieuwe ontwikkelingen kunnen zijn en in kansrijke gevallen kijken we naar een zelfvoorzienende (off grid) oplossing die we later kunnen aansluiten. Je moet soms ergens beginnen. Nederland heeft de opdracht gekregen om te verduurzamen en dat is wat we doen. Verduurzaming binnen het erfgoedveld is ‘hot’. En ‘cool’ tegelijk. Want in sommige gevallen koelen we ook.”

Energie voor Elkaar en Nederland Monumentenland gaan er vol energie in. Door deze samenwerking kunnen ze zich nóg beter inzetten voor de verduurzaming van monumenten.