Goed voorbeeld doet goed volgen

Een succesverhaal uit de energietransitie

Minder dan 10 jaar geleden is Warmtebedrijf Ede gestart. Vanuit het niets, met maar een ambitie: om fossielvrije warmte te leveren aan bedrijven, overheden en particulieren en zo grote stappen te zetten in de verduurzaming van Ede. Het resultaat? Een warmtenet van meer dan 30 km en meer dan 25.000 weq aangesloten, te weten bestaande woningen, renovatieprojecten, nieuwbouwwoningen en bedrijven. Een succesverhaal van een particulier initiatief. Wat maakt deze aanpak tot een succes en kan die succes ook elders worden ingezet om de energietransitie te versnellen?

Snelheid

Het hele warmtenet dat in Ede is ontwikkeld en gerealiseerd is in één hand. Zowel de opwek, als het warmtenet als de aansluitingen zijn hierdoor in onderlinge afstemming gebouwd. Afstemming is een belangrijke factor om een energietransitie te realiseren. Daarbij komt het feit dat alle deelprojecten bijdragen aan hetzelfde doel en dat is een katalysator om te versnellen.

Vrije keuze

Bedrijven, particulieren, verenigingen van eigenaren, de wooncorporatie, projectontwikkelaars, de gemeente: iedereen heeft op basis van een vrije keuze zelf een afweging gemaakt of het aanbod om aan te sluiten interessant is. Doordat er een vrije keus kan worden gemaakt, is het daarna in het belang van alle betrokkenen om die keus ook zo snel als technisch mogelijk is, te realiseren. De vrije keus als belangrijke factor voor de versnelling van de energietransitie.

Warmtebedrijf Ede heeft geen concessie gekregen. Elke andere partij kan starten om ook een warmtenet te realiseren. Die keuzevrijheid vormt een enorme stimulans om het beste beentje voor te blijven zetten. Om klanten te winnen en te blijven behouden. Om goed contact te kunnen onderhouden met wat klanten ervan vinden is ook een Warmteraad opgericht. Een overlegorgaan met klanten, die advies geven en als klankbord fungeren voor wat er speelt in hun buurt of straat.

Financiering

Het volledige netwerk, de aansluitingen, de bouw van de duurzame opwekinstallaties: alles is gefinancierd met fondsen. In eerste instantie volstonden de middelen die enkele particuliere investeerders konden inbrengen. Inmiddels heeft het succes van Warmtebedrijf Ede ertoe geleid dat grote nationale en internationale investeerders in dit concept willen investeren en de rol van de particuliere investeerders hebben overgenomen. Het aansluiten van meer dan 22.000 is een fantastisch resultaat te noemen.

Energiearmoede

In de jaren dat Warmtebedrijf Ede warmte levert, zijn de tarieven die zij berekenden altijd gunstiger geweest dan de geldende maximumtarieven die door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) zijn vastgesteld. Bij sterk stijgende aardgasprijzen, is de warmte van Warmtebedrijf Ede een gunstig alternatief. in 2021/2022 kregen Nederlanders te maken krijgen met een stijging van de rekening voor aardgas van enkele honderden euro’s per maand, en was de gemiddelde gebruiker in Ede (25 gJ per jaar) slechts € 7 per maand duurder uit. De energiearmoede die elders in Nederland zorgelijk wordt, is op deze manier met het warmtenet voorkomen.

Aanpak bij de bron

Pas als de energietransitie voor een grote groep Nederlanders haalbaar is, kunnen we echt de klimaatdoelstellingen realiseren. Door de fossiele bron van warmte – aardgas – te vervangen door een duurzame bron, wordt alle klanten bij aansluiting direct verduurzaamd. Voor aansluiting op een warmtenet zijn geen omvangrijke en financieel zware investeringen in isolatie nodig en de energietransitie kan hierdoor direct plaatsvinden. Zie hier de door ons beoogde versnelling.

Hoe gaat dit verder

De energietransitie in Ede is niet “af”. Verdere verduurzamingskansen dienen zich aan. Nieuw bronnen worden toegankelijk, zoals restwarmte uit de industrie en aardwarmte. Intelligente sturing is mogelijk, zodat altijd de meest duurzame bron wordt benut bij de productie van warmte. Koppeling van bronnen geeft weer nieuwe mogelijkheden. Productie van bijvoorbeeld waterstof geeft de mogelijkheid om de restwarmte die daarbij vrijkomt te benutten. Niet alleen kansen zien, maar ook de middelen hebben om die kansen om te zetten in nieuwe projecten helpen de energietransitie vooruit. Waarbij de keuzes in het bedrijf gemaakt kunnen worden, op basis van solide business cases, met de hulp en ondersteuning van investeringsfondsen die de verduurzamingsambities onderschrijven.

Alle gemeenten die dit voorbeeld willen volgen, helpen we graag verder. We doen alles om de energietransitie te versnellen. We innoveren door te doen, we wachten niet af, maar pakken aan. Dat doen we al in 15 gemeenten en met onze kennis, ervaring en funding, staan we klaar voor de rest van het land.

Successen

• Snelheid door afstemming en vrije keus.
• Top 10 van meest duurzame warmtenetten in Nederland.
• Investeerders die het concept omarmen en helpen versnellen.
• Er is geen overheidsgeld als risicodragend kapitaal nodig.
• Warmtenet dat wordt betaald door de gebruikers.